دختران، بهداشت و سلامت تن و روان (3)

راه های حفظ و مراقبت از موها

برای داشتن موهای نرم و لطیف و جلوگیری از ریزش آنها، لازم است برخی نکات اساسی در بهداشت موها مورد توجه قرار گیرد.
1. برس و شانه زدن روزانه موها و ماساژ مرتب آن، باعث تشدید سرعت جریان خون شده، مانع از جمع شدن گرد و غبار در لابه لای موها می گردد و هوا راحت تر به ریشه موها می رسد؛ البته نباید در این کار زیاده روی کرد که انجام مکرر یا خیلی طولانی و شدید، باعث شاخه شاخه شدن نوک مو، شکسته شدن مو و ریزش آن می گردد.
2. باید از بلند کردن زیاد موها خودداری کرد؛ زیرا تمیز نگهداشتن موهای بلندی مشکل است؛ لذا توصیه می شود هر سه تا چهار هفته یک بار، موها را با وسایل بهداشتی و یا در آرایشگاه های تمیز اصلاح کرد.
3. پس از شست و شو، برای خشک کردن موها باید از مالش شدید با حوله، خودداری نمود و به جای آن، موها را با فشار دادن به حوله خشک نمود؛ زیرا موهای تر دارای مقاومت کمتری بوده، به آسانی می شکند. برای خشک کردن کامل موها، خوب است از سشوارهایی که حرارت آن قابل تنظیم است، استفاده کرد و از حرارت دادن زیاد به موها خودداری نمود.
4. در انتخاب مواد پاک کننده، اعم از صابون و شامپو برای موهای سر دقت شود، و با توجه به نوع موهای چرب و یا خشک، از موادی استفاده شود که با موهای فرد سازگاری داشته باشد.
5. برنامه غذایی مناسب که ویتامین ها و کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین می نماید، در جلوگیری از ریزش موها مؤثر است.
6. به دلیل عوارض نامطلوبی که رنگ های شیمیایی می توانند در دراز مدت بر پوست بدن داشته باشند، تا حد امکان از رنگ کردن موها با این رنگ ها، خودداری شود و از حنا و سایر گیاهان برای رنگ کردن استفاده شود.

استفاده از شامپوها

شامپوها پاک کننده هایی هستند که برای برطرف کردن چربی کف سر و مواد زاید، از قبیل گرد و غبار و نرمی موهای خشک، می توانند مفید باشند.
شامپوها معمولاً به سه دسته اصلی تقسیم می شوند:
1. شامپوی موی چرب؛
2. شامپوی موی خشک؛
3. شامپوی موی معمولی.
شامپوهای موی چرب، خود دو نوع می باشند:
1. شامپوی موی چرب بدون شوره؛
2. شامپوی موی چرب همراه با شوره.
چنانچه موی شما چرب و بدون شوره است، می توانید از یک شامپوی موی چرب در هفته دو یا سه بار استفاده کنید.
اگر موی شما چرب و همراه با شوره است، می توانید هفته ای دو یا سه بار از شامپوی چرب همراه با شوره استفاده کنید. در بین هفته، گاهی از شامپوهای خنثی استفاده کنید. این کار از خشک شدن موها جلوگیری می کند.
چنانچه موی خشک دارید، هفته ای دو یا سه بار با شامپوی خشک، موهای خود را شست و شو دهید.
چنانچه موی معمولی دارید، هفته ای دو یا سه بار از شامپوی موی معمولی استفاده کنید. (1)

طریق استفاده درست از شامپو

برای شستن سر، ابتدا موها را خیس کرده، مقدار مورد نیاز شامپو را (5cc یا یک قاشق) داخل یک ظرف بریزید، سپس ( حدود 100cc ) یک استکان آب ولرم روی آن ریخته، خوب هم بزنید تا کف کند؛ سپس از این محلول و کف آن به طور متناوب بردارید و روی سر پخش نمایید؛ طوری که تمام شامپوی موجود در ظرف، تمام شود؛ سپس با بالشتک های نوک انگشتان هر دو دست، کف سر را با ملایمت و به صورت دایره وار حدود یک دقیقه ماساژ دهید. یک دقیقه صبر کنید و آن گاه موهای خود را با آب بشویید. (2)

موهای زاید بدن

مدت کوتاهی پس از بلوغ یا همزمان با آن، در نواحی خاصی (زیر بغل، بالای عورت) از بدن، موهایی پدیدار می شود:
موی زیر بغل در دختران بین سیزده و چهارده سالگی رشد می کند. میزان موهای زیر بغل لزوماً با میزان موی شرمگاهی (اطراف عورت) هماهنگی ندارد؛ یعنی ممکن است موی شرمگاهی یک نوجوان زیاد و موی زیر بغل او کم یا برعکس باشد.
موی شرمگاهی، ابتدا صاف و تیره رنگ است و سپس ضخیم و فر می شود. موی شرمگاهی در دختران ابتدا در بالای آلت پدیدار می شود و به تدریح تمام ناحیه را تا ناف می پوشاند. در ران ها و ساق پا نیز موی جدید پدیدار می گردد.

نظافت موهای زاید

بر اثر گذشت زمان، موهای زاید بدن زیاد شده و ترشح عرق و چربی روی پوست بدن، باعث ایجاد بو می شود. این امر ممکن است سبب ناراحتی خود فرد و اطرافیان شود؛ از این رو لازم است نسبت به رفع موهای زاید اقدام شود.
موهای زاید را به دو روش می توان سترد؛
1. استفاده از ماشین های اصلاح دستی و برقی؛
2. استفاده از داروهای نظافت مو.
استفاده از ماشین های اصلاح برقی، مطمئن و بی خطر است، ولی ممکن است چنین وسایلی در دسترش همه نباشد؛ اما استفاده از تیغ برای رفع موهای زاید یک روش متداول است که البته نیاز به دقت و رعایت بهداشت دارد. این روش به نوجوانان توصیه نمی شود، ولی اگر از تیغ استفاده می کنید، باید نکات زیر را رعایت کنید:
- از تیغ نو استفاده شود و مراقت باشید پوست، بریده یا خراشیده نشود. خراش یا بریدگی پوست، می تواند دردناک باشد یا دچار عفونت شود.
- هیچ گاه از تیغ مشترک استفاده نشود؛ زیرا می تواند موجب انتقال بیماری های خطرناک، مانند ایدز و هپاتیت شود.
- قبل از تیغ زدن، روی سطح بدن صابون یا خمیر اصلاح بمالید. تیغ راحت تر می لغزد و موها بهتر زده می شود.
یکی دیگر از روش های رفع موهای زاید، استفاده از داروهای بهداشتی است که خطرهای احتمالی تیغ را ندارد. در روایات اسلامی، استفاده از این روش برای ستردن موهای زیر بغل و شرمگاه توصیه شده است. این داروها با نام نوره (داروی حمام) شناخته می شوند.
علامه مجلسی در کتاب حلیه المتقین، روایات فراوانی درباره استفاده از نوره نقل کرده است.
امام صادق (ع) فرمودند: « دارو گذاشتن زیر بغل یهتر از تراشیدن است و تراشیدن، بهتر از کندن موهاست». (3)
درباره فاصله بین هر بار استفاده از دارو، حضرت علی (ع) فرمودند: « دوست دارم مؤمن هر پانزده روز یک بار نوره بمالد». (4)

روش استفاده از داروی نظافت

برای ستردن موهای زاید بدن به وسیله دارو، می توان یک بسته دارو را در یک ظرف تمیز به صورت خمیر، آماده کرد؛ این کار باید قبل از تر شدن بدن انجام شود. از خمیر آماده شده به قسمت هایی که دارای موی زاید است، بمالید و پنج تا شش دقیقه صبر کنید؛ سپس شروع به تمیز کردن موها نمایید و بدن را شست و شو دهید.

نگرانی های بهداشتی نوجوانان

جوش صورت

از هر ده نوجوان، هشت نفر در دوران بلوغ، دچار جوش صورت (آکنه) می شوند که می تواند هنگام بزرگ سالی نیز به وجود بیاید. آکنه ممکن است از نظر والدین بی اهمیت باشد، اما برای نوجوانی که با تصویر خود و تغییرات بدنی خویش کلنجار می روند، یک کشمکش جدی به حساب می آید. عوامل ایجاد آکنه و راه های درمان آن به خوبی شناخته شده است؛ دیگر دلیلی ندارد نوجوانان نگران آن باشند.

علت پیدایش جوش صورت

در هنگام بلوغ، نوعی چربی به نام «سیبوم» (5) در غدد زیر پوست، به دلایل هورمونی افزایش می یابد. این چربی از منافذ پوست می گذرد و به سطح آن می رسد. گاهی اوقات بر اثر به هم چسبیدن سلول های پوست، منافذ پوست بسته می شود. سیبوم که پشت منافذ بسته پوست جمع می شود، پوست را برای جوش زدن و عفونت آماده می کند. وقتی منفذ پوست بسته شد، غده چربی زیر آن می ترکد و جوش سر باز می کند. گاهی چربی انباشته شده در زیر پوست، عفونی و دردناک می شود و گاهی نیز روی پوست جا می گذارد.(6)
معمولاً تصور می شود تغییرات هورمونی موجب بروز آکنه می شود، اما زمینه ارثی و واکنش آلرژیک نسبت به برخی غذاها یا مواد آرایشی نیز می تواند موجب بروز آکنه شود. (7)

راه های برخورد با جوش صورت

تا به امروز روش شناخته شده ای برای جلوگیری صد در صد از جوش صورت ارائه نشده است؛ با این حال می توان این مشکل را تحت کنترل درآورد. در مورد جوش های نه چندان جدی، استفاده از صابون، چربی زیر پوست را از بین می برد و در نتیجه جوش از آنچه هست، بهتر به نظر می رسد. شامپو زدن به اندازه کافی، از میزان جوش های نزدیک خط مو در روی صورت می کاهد.
ترکیبات حاوی بنزویل بروکسید، اگر هر شب مورد استفاده قرار گیرند، از جمع شدن چربی طی شب در زیر پوست جلوگیری می کند و اگر به مدت طولانی مورد استفاده قرار گیرند، می تواند از شدت جوش صورت بکاهد. (8)
بخور دادن صورت، به مدت ده تا پانزده دقیقه، منافذ پوست را باز می کند و راحت تر می توان پوست را از غده های چربی و چرک پاک کرد. استفاده از گیاهان دارویی خشک شده در آب بخور، برای پوست بسیار مفید است. (9)
هرگز جوش های نرسیده و آماس کرده را فشار ندهید؛ زیرا باعث بدتر شدن آنها می گردد. خارانیدن جوش صورت باعث تورم و تحریک بیشتر آنها می شود.
تغذیه نادرست، می تواند در ایجاد جوش های چرکی مؤثر باشد: سرخ کردنی ها، همبرگر و سس ها، ادویه جات خیلی تند و غذاهای چرب در وهله اول فعالیت غده های چربی را تحریک می کنند و باعث اختلال هورمونی می شوند. این امر در به وجود آمدن جوش های صورت مؤثر است. (10)
در مواردی که استفاده از روش های پیشنهادی، در حذف و کنترل جوش های صورت مؤثر واقع نشد، رجوع به پزشک متخصص پوست ضروری است.

خال صورت و جراحی بینی

جذابیت چهره، از موضوعات بسیار مهم برای همه به خصوص دختران نوجوان است؛ از این رو بعضی از نوجوانان دختر احساس می کنند بینی و یا خال های صورت آنها زیبایی شان را دچار مشکل کرده، لذا لازم است خال های روی صورت یا شکل بینی خود را با جراحی پلاستیک اصلاح کنند؛ تا به یک چهره جذاب تبدیل شوند. بعضی از والدین هم ناخواسته به این مشکل دامن می زنند و شک و شبهه فرزندان را با سکوت خود و یا احیاناً زشت بودن خال صورت او بر می انگیزند. قبل از هر چیز، به چنین نوجوانی توصیه می شود برای این سؤال، جواب قانع کننده ای پیدا کند: آیا شکل بینی یا خال چهره واقعاً حالت صورت را زشت کرده است؟
برای رسیدن به یک جواب عینی و قابل اطمینان، از یکی از آشنایان و اقوام که به صداقت او اطمینان دارید و یا از پزشکی (غیر از جراح پلاستیک) نظرخواهی کنید. اگر نظر او درباره زشتی صورت و یا آن خال مثبت بود، می توانید جراحی کنید؛ هر چند بهتر است قبل از هیجده سالگی اقدام به عمل جراحی نکنید؛ چون هنوز در حال رشد هستید و این می تواند تناسب صورت شما را از بین ببرد.
گاهی، بعضی از نوجوانان نگران امری جزئی و بی اهمیت مانند کک و مک می شوند، و گمان می کند برداشتن یک خال کوچک به آنها زیبایی فوق العاده ای می بخشد و آنها را به جذاب ترین فرد کلاس و دوستانشان تبدیل می کند، ولی حقیقت این است که این نگرانی، امری گذراست. خیلی زود متوجه می شوید که این حساسیت شما بر روی چهره تان جنبه واقعی نداشته است. بنابراین، هم والدین و هم نوجوانان باید واقع بینانه با این موضوع برخورد کنند و قبل از هر اقدامی، به عواقب احتمالی آن بیندیشند؛ البته اگر در موردی احساس کردند باید بر روی صورتشان اقدامی صورت گیرد، به مراکز مجاز و معتبر مراجعه کنند و از اقدامات خودسرانه و مراجعه به آرایشگری ها و افراد غیر متخصص جداً بپرهیزند.

مشکل اضافه وزن

چاقی و اضافه وزن، امروزه در بسیاری از کشورهای به یکی از مشکلات شایع تبدیل شده است. در امریکا حداقل 0/024 از مردان، 0/020 بالاتر از وزن بهینه، وزن دارند و تخمین ها حاکی از آن است که این رقم برای زنان به بالای 0/035 برسد. (11)
مشکل چاقی با جمع شدن چربی زیر بافت چرب بدن به وجود می آید. در بیشتر موارد، چربی ذخیره شده از پرخوری به وجود می اید. چربی وقتی در بدن انباشته می شود که انرژی دریافتی بیشتر از انرژی مصرف شده باشد. بدن انسان برای انجام فعالیت های فیزیکی و اعمال حیاتی، به مقداری انرژی نیاز دارد. هر چه فعالیت بدنی بیشتر باشد، انرژی مورد نیاز زیادتر خواهد بود. ورزش کاران و کارگرانی که به کارهای سنگین اشتغال دارند، نسبت به سایر افراد انرژی بیشتری نیاز دارند. کالری یا انرژی مازاد بر نیاز بدن، به چربی تبدیل و در بافت چربی ذخیره می شود.
وقتی فردی چاق شد، این وضعیت به خودی خود پایدار می ماند. مکانیزم های درونی سوخت و ساز، با حفظ وزن بالاتر سازگار می شود. اگر اندازه دور شکم بیش از حد بزرگ شد، حرکت مشکل می شود و فرد بیش از پیش بی تحرک می گردد و در نتیجه، چاقی افزایش می یابد. (12)
برای تولید هر کیلوگرم وزن اضافی به شکل چربی در بدن، نزدیک به 8000 کالری مازاد بر انرژی مورد نیاز، باید به بدن برسد. (13)
مقدار غذایی که بیشتر نوجوانان مصرف می کنند، مساوی یا فقط کمی بیشتر از آن اندازه ای است که دوستان همسن و سال آنها مصرف می کنند. مشکل اساسی افرادی که اضافه وزن پیدا می کنند، نداشتن تحرک و فعالیت های لازم برای مصرف انرژی اضافه ذخیره در بافت بدن است.
چاقی با اختلالات پزشکی چون دیابت، فشارخون بالا، بیماری های قلبی- عروقی مرتبط است؛ همچنین چاقی از لحاظ اجتماعی، یک ویژگی نامطلوب است که به خودپنداره افراد لطمه می زند و کارایی افراد را در محیط ها و موقعیت های مختلف اجتماعی مسدود می کند. (14)
اضافه وزن در ایجاد بسیاری از مشکلات بهداشتی سهیم است. بزرگ ترین خطر، بیماری قلبی است؛ اما سکته مغزی (ناشی از فشار خونی که حاصل چاقی است) نیز ممکن است بر اثر اضافه وزن بروز کند. (15)
خطر برخی از انواع سرطان نیز با اضافه وزن در ارتباط است، و چاقی می تواند باعث دیابت در بزرگ سالی شود. (16)

درمان چاقی

بهترین روش برای مبارزه با اضافه وزن، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه و رژیم درمانی است. هرگز نباید بدون مشورت، اقدام به گرفتن رژیم کاهش وزن کرد. برای کنترل وزن در نوجوانی، به جای کاهش وزن باید سعی کنید وزن را ثابت نگه دارید. از آنجا که نوجوان در حال رشد و قد کشیدن است، پس از مدتی تناسب لازم بین قد و وزن ایجاد می شود. (17)
پژوهش ها نشان داده است: برنامه غذایی به تنهایی نمی تواند برای رهایی از اضافه وزن و پایین نگاه داشتن آن چندان مفید باشد، بلکه لازم است فرد کالری کمتری نسبت به آنچه در انرژی تحلیل می رود، مصرف کند، ولی از آنجا که سوخت و ساز بدن مستعد آن است که با رژیم غذایی کارایی بیشتری به دست آورد، کم خوردن و کاهش مصرف کالری، مؤثر نخواهد بود. بهترین شیوه کاهش وزن و پایین نگه داشتن آن، ایجاد عادات غذایی کم چربی و ورزش جسمی منظم است.
سعی کنید با پرهیز از مصرف غذاهای پرانرژی، چرب و شیرین به آسانی به وزن مناسب دست یابید. به جای شیر چرب و معمولی، از شیر کم چربی یا بی چربی و به جای کیک و چای پر شیرینی، از کیک و چای بی شکر و کم شکر استفاده نمایید. از خوردن کره، سس های سالاد و دسرهای چرب و شیرین خودداری کنید.
با این حال، پیشگیری زود هنگام، بهترین و مطمئن ترین روش برای کنترل وزن است. نمونه عالی این رویکرد، طرح چاقی نوجوانان استنفورد است. در این طرح، از انواع راهبردهای مخصوص نوجوانان استفاده شد تا بلکه کنترل چاقی در این سن، از چاقی در بزرگ سالی پیشگیری کند. راهبردهای مورد استفاده عبارت بودند از: مشاهده خود، حذف نشانه و حمایت اجتماعی و خانوادگی. تأثیر این مداخلات هنگام دخالت والدین بسیار بیشتر می شد. مطالعه ده ساله در زمینه نتیجه درمان رفتاری- خانوادگی برای چاقی کودکان، نشان می دهد مداخله زودهنگام می تواند تغییرات مهم و پایداری در زمینه کنترل وزن ایجاد کند. (18)
برنامه منظم ورزشی یکی از روش های مؤثر کاهش وزن است. ورزش های هوازی، بهترین فعالیت بدنی برای کاهش وزن هستند. در این ورزش ها، سرعت گردش خون بالا می رود و اکسیژنی که به بافت های عضلانی می رسد، بیشتر می شود. شنا، دوچرخه سواری و تنیس از جمله ورزش های هوازی هستند.(19)
پیاده روی جزو بهترین ورزش ها برای حفظ سلامت و تناسب اندام است؛ زیرا ورزشی است که در همه فصول سال امکان پذیر است؛ ابزار و وسایل و مربی و هزینه های جنبی چندانی هم نمی خواهد. این ورزش جریان گردش خون را بهتر می سازد و به رفع فضولات و رساندن اکسیژن به بدن کمک می کند. پیاده روی تنفس را عمیق و اکسیژن گیری را بهتر می گرداند و در نتیجه، سوخت و ساز بدن و تهویه همه بخش های بدن بهتر انجام می شود و از انباشت چربی در زیر پوست و چاقی جلوگیری می کند. (20)

بهداشت جنسی

پروردگار جهان هرگز به چیزی برتر و بالاتر از عفت شکم و فرج عبادت نشده است:
ما بعد الله یشیءٍ افضل من عفه بطن و فرج. (21)
دانشمندان جامعه شناسی، روان شناسی و زیست شناسی در این مسئله اتفاق نظر دارند که یکی از غرایز بسیار قوی موجود در انسان ها، غریزه جنسی و شهوت است. اگر ارضای این غریزه طوری بود که انسان در استفاده از آن مانند سایر حیوانات فقط از فطرت الهام می گرفت، طبعاً انسان ها دچار هیچ گونه افراط و تفریط در این غریزه نمی شدند؛ چنان که این غریزه در حیوانات فقط زمان نیاز طبیعی ظاهر می شود و پس از رفع نیاز، در حال کمون باقی می ماند؛ از این روست که حیوانات تاکنون در مورد غریزه شهوت و یا غرایز دیگر دچار انحراف نشده اند. اما چون انسان تابع هوا و هوس است، طبق فطرت عمل نمی کند، بلکه گاهی به مرحله افراط می رسد؛ از این رو لازم است برای مهار این غریزه، از خارج به افراد کمک شود، و گرنه افراد به تنهایی قادر به کنترل و مهار آن نخواهند بود.
یکی از بهترین روش های کنترل غریزه جنسی، راه های پیشگیرانه در این زمینه است. والدین باید با آموزش های صحیح، دختران نوجوان را متوجه کنترل این غریزه کنند تا ناخودآگاه در دام مفاسد، گرفتار نشوند.
ادوارد لوتر کیسل (22) استاد حیات شناسی دانشگاه فرانسیسکو امریکا می گوید: غریزه شهوت جنسی در بشر، نیرومندترین غریزه است که از حواس چشمی و لمسی تغذیه می شود؛ یعنی مشاهده و لمس جنس مخالف آن را به حالت تحریک در می آورد. وقتی به حال طغیان برسد، مهار آن مشکل است. (23)
از این رو اسلام برای جلوگیری از مفاسد اخلاقی و بی بند و باری جنسی، قبل از هر چیز به توصیه های پیشگیرانه سفارش می کند. قرآن کریم در این زمینه می فرماید: « و به زنان با ایمان بگو: چشم های خود را [از نگاه هوس آلود] فرو گیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را- جز آن مقدار که نمایان است- آشکار ننمایند، و [اطراف] روسری های خود را بر سینه خود افکنند [تا گردن و سینه با آن پوشانده شود]، و زینت خود را آشکار نسازند». (24)
در روایات آمده است: نگاه های هوس آلود باعث وقوع انحرافات جنسی می شود: النظر سبب ایقاع الفعل من الزنا و غیره. (25)

رفتار خطرآفرین

یکی از بیماری هایی که در اثر عدم کنترل غریزه جنسی و بی بند و باری جنسی به وجود می آید و با عنوان «طاعون قرن» شناخته شده است، بیماری ایدز است؛ بیماری ای که سیستم دفاعی فرد مبتلا را تضعیف می کند و در نتیجه توانایی وی را برای مقابله با عفونت از بین می برد. شخص مبتلا به ایدز، در مقابل بیماری فوق العاده آسیب پذیر می شود و معمولاً بر اثر بیماری های عفونی می میرد.
تشخیص پزشکان این است که ایدز، معلول « H.I.V» (ویروس نارسایی ایمنی انسان) است که از طریق مایعات بدنی، مانند خون، منی و ترشحات فرجی (مهبلی)، از شخصی به شخص دیگر منتقل می شود. چنین انتقالی ممکن است طی تماس جنسی یا استفاده مشترک از سرنگ، هنگام تزریق وریدی رخ دهد. طبق آماری که در سال 1990 منتشر شد، موارد ابتلا در میان زنان 0/033 ناشی از روابط با جنس مخالف و 0/049 مربوط به استفاده از داروهای داخل وریدی بوده است. (26) در ایران تاکنون (1387) تعداد 8000 نفر مبتلا به ویروس H.I.V شناخته شده اند و تعداد 1590 نفر بر اثر این بیماری از دنیا رفته اند.
در روایات معصومان (ع) هم روابط جنسی نامشروع، عامل مرگ و میر ناگهانی شمرده شده است. رسول اکرم (ص) فرمودند: اذا ظهرت الزنا من بعدی ظهرت موته الفجاه؛ (27) « هنگامی که بعد از من، زنا در جامعه شیوع یافت، مرگ های ناگهانی ظاهر می شود».

راه های پیشگیری از ایدز

با توجه به اینکه تاکنون درمانی برای ایدز یافت نشده است، پیشگیری از آلودگی به ویروس H.I.V ضروری است. یکی از سؤال هایی که در ذهن هر انسان علاقه مند که به سلامت خود و خانواده و جامعه ای که در آن زندگی می کند، مطرح می شود، این است که در برابر این عارضه مهلک، چه کاری می تواند انجام داد؟ در پاسخ به این پرسش به چند توصیه اساسی اشاره می کنیم:
1. خودداری از به کار بردن انواع داروهای وریدی بدون نظر پزشک و در غیر از محیط های بهداشتی و با وسایل و ابزار مشکوک و غیر بهداشتی؛
2. حذف روابط جنسی خطرناک: روابط جنسی خارج از محدوده روابط زناشویی، روابط جنسی خطرناک اند. در این گونه تماس ها احتمال ابتلا به ویروس H.I.V و هپاتیت نوع B وجود دارد؛
3. کسانی که معتقد به تعالیم اسلام و توصیه های سلامت بخش آن هستند باید بدانند چنین اعمالی از گناهان بزرگ است و باعث خشم پروردگار و عذاب خواهد شد.
قرآن کریم می فرماید: « کسانی که معبود دیگری را با خداوند نمی خوانند و زنا (رفتار جنسی خطرآفرین) نمی کنند؛ هر کس چنین کند (غیر خدا را بپرستد و زنا کند) سزایش را دریافت خواهد کرد. برای او در روز قیامت، عذاب، دو چندان می شود و پیوسته در آن خوار می ماند». (28)
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: « ای مسلمانان از زنا و بی بند و باری بپرهیزید؛ زیرا شش مشکل به دنبال دارد. سه مورد آنها مربوط به دنیاست: آبرو را می برد، باعث فقر و بدبختی می شود و عمر را کوتاه می کند؛ و سه مشکل مربوط به آخرت است: موجب خشم پروردگار است، بدی حساب و جاودانگی در آتش به بار می آورد». (29)

نتیجه گیری

در این سلسله مقالات به تغذیه درست به عنوان یکی از عوامل سلامت جسم و روان پرداختیم و گفتیم: تغذیه سالم یکی از مهم ترین عوامل پیشگیری از بیماری های مختلف، نظیر ناراحتی های قلبی، فشار خون بالا و مانند آن است. همان طور که سوء تغذیه و کمبود مواد مغذی برای بدن مضر است، مصرف بی رویه مواد غذایی چرب و پرخوری، منشأ بسیاری از بیماری ها و موجب آسیب دیدن بدن می شود. کم کردن غذا بهترین مراقبت است و به تعبیر دقیق تر، داشتن رژیم غذایی مناسب، زمینه به وجود آمدن بیماری ها را از بین می برد.
همچنین تأثیر نظافت در سلامت انسان، به عنوان یکی از محورهای بسیار مهم پیشگیری، قابل توجه است. طی شبانه روز، خوردن غذاهای مختلف، آلودگی ها و میکروب ها و گرد و غبار، زمینه بیماری های دهان و دندان و بیماری های پوستی را فراهم می کنند. بنابراین، شست و شوی دست ها قبل از غذا خوردن، استحمام صحیح و استفاده از شامپوهای استاندارد و مسواک کردن دندان ها، علاوه بر پیشگیری از بیماری های لثه و دندان، در روشنایی چشم ها و اشتها در غذا خوردن، بسیار مؤثر است؛ همچنین خواب و استراحت کافی، علاوه بر جهات درمانی آن، دارای ابعاد پیشگیرانه است و در سلامت انسان، نقش بسیار مهمی ایفا می کند.

پی‌نوشت‌ها:

1. همان، ص 30 .
2. همان، ص 35 .
3. محمد باقر مجلسی، حلیه المتقین، ص 161 .
4. همان، ص 161 .
5. Sebum.
6. کریستال دفریتاس، سلامت جنسی در کودکان و نوجوانان، ترجمه سارا رئیس طوسی، ص 76 .
7. جسیکا گیلولی، آموزش های قبل از بلوغ برای دختران، ترجمه فریبا جعفری نمینی، ص 156 .
8. لارنس اشتاین برگ، سال های شیرین نوجوانی، ترجمه مهدی قراچه داغی، ص 141 .
9. گابی شوستر، دنیای دختران، ترجمه کتایون تجلی، ص 102 .
10.همان.
11. ام. رابین دیماتئو، روان شناسی سلامتی، ترجمه محمد کاویانی و همکاران، ج1 ، ص 108 .
12. همان.
13. کارولین ای. مور، رابرت شولمن و ممی کر، بهترین کلیدهای تغذیه برای کودک و نوجوان، ترجمه جواد میدانی، ص 93 .
14. ای. جری فیرس و تیموتی جی. ترال، روان شناسی بالینی، ترجمه مهرداد فیروزبخت، ص 650 .
15. ام. رابین دیماتئو، روان شناسی سلامتی، ترجمه محمد کاویانی و همکاران، ج1 ، ص 108 .
16. همان.
17. همان، ص 94 .
18. ای. جری فیرس و تیموتی جی. ترال، روان شناسی بالینی، ترجمه مهرداد فیروزبخت، ص 653 .
19. همان، ص 94 .
20. ام. رابین دیماتئو، روان شناسی سلامتی، ترجمه محمد کاویانی و همکاران، ج1 ، ص 394 .
21. محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج2، ص 79 .
22. Luter Kessel.
23. زین العابدین کاظمی خلخالی، زناشویی راز خوشبختی، ص 48 (نقل با تصرف).
24. نور (24)، 31 .
25. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج 69، ص 72 .
26. ام. رابین دیماتئو، روان شناسی سلامتی، ترجمه محمد کاویانی و همکاران، ج1 ، ص 105 .
27. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج 79، ص 22 .
28. فرقان (25)، 67-68 .
29. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج 79 ، ص 22 .

منبع: پناهی، علی احمد، داوود، حسینی؛ (1389)، با دخترم (ویژه والدین و مربیان دختران نوجوان)، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، (1389).